Để thuận tiện hơn trong việc trao đổi về kế hoạch thi công, không chỉ thợ thi công mà chủ nhà cũng nên biết cách đọc bản vẽ xây dựng nhà cơ bản. Vậy để đọc thành thạo một bản vẽ thiết, bạn cần nắm chắc những kiến thức gì. Bài viết dưới đây BeHouse sẽ hướng dẫn bạn cách đọc bản vẽ xây dựng đơn giản và dễ hiểu nhất.
Bản vẽ xây dựng là gì?
Bản vẽ xây dựng nhà theo định nghĩa chuyên ngành là bản phác thảo trên giấy của người thiết kế nhà dựa trên những ký hiệu theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam thường được làm bằng phần mềm autoCAD trên máy vi tính được các kỹ sư xây dựng dùng làm cơ sở cho việc thi công xây dựng nhà ở.
Thường với một bản vẽ kiến trúc sẽ bao gồm các phần: mặt bằng, mặt bên, mặt đứng và mặt cắt ngang của vật thể trong công trình.
Mẫu bản vẽ xây dựng nhà
Bản vẽ xây dựng sẽ cung cấp cho thợ thi công và chủ nhà cái nhìn tổng quan nhất về dự án sắp thực hiện. Đồng thời, bản vẽ cũng giúp đội thi công dễ dàng định hình được những gì mình cần làm để hoàn thiện dự án.
Bản vẽ xây dựng được chia thành 3 nhóm chính:
- Bản vẽ phác thảo: Là những minh họa ý tưởng ban đầu của nhà thiết kế kiến trúc. Kiểu bản vẽ này thường sử dụng những ký hiệu, nguyên tắc đơn giản chỉ với mục đích truyền đạt ý tưởng.
- Bản vẽ thi công: Phức tạp và chi tiết hơn bản vẽ phác thảo, nó bao gồm các thông tin cụ thể về số đo, kích thước cần sử dụng cho công trình.
- Bản vẽ kỹ thuật: Thường được sử dụng để xác định các yêu cầu, thông số kỹ thuật của một sản phẩm hoặc một thành phần nào đó. Bản vẽ kỹ thuật mô tả chi tiết đặc điểm hình học, thành phần của sản phẩm để nhà sản xuất có thể sản xuất đúng sản phẩm như yêu cầu.
Vì sao nên có bản vẽ xây dựng?
Bản vẽ xây dựng giống như kim chỉ nam của cả công trình,vì nó mang lại những lợi thế sau đây:
- Tiết kiệm chi phí: Bản vẽ xây dựng sẽ giúp chủ nhà hình dung được mình sẽ phải chi bao nhiêu tiền cho dự án này dựa vào những thông số vật liệu có trên bản vẽ. Từ đó, chủ nhà sẽ bàn lại với chủ xây dựng nên tối ưu vật liệu ở những công đoạn nào để tiết kiệm chi phí nhất.
- Ước lượng khối lượng vật liệu: Dựa vào bản vẽ xây dựng nhà, chủ thầu có thể biết được những vật tư cần thiết cho dự án. Từ đó có thể lên mức chi phí cần thiết cho việc mua vật liệu xây dựng.
- Đảm bảo tính thẩm mỹ, công năng sử dụng: Có thể xem bản vẽ xây dựng như bản vẽ ý tưởng thiết kế giúp chủ nhà có thể dễ dàng hình dung được hình dáng của không gian sống. Nếu bản vẽ chưa đạt được nhưng tiêu chuẩn về tính thẩm mỹ, chủ nhà có thể góp ý với chủ xây dựng để điều chỉnh cho phù hợp.
Bản vẽ xây dựng giống như kim chỉ nam của cả công trình
Một số quy định, và ký hiệu trong bản vẽ xây dựng thường gặp
Những quy định về khung bản vẽ và khung tên trong bản vẽ thiết kế
Khung bản vẽ xây dựng nhà sẽ phân định ranh giới giữa phần bìa giấy và phần thông tin chi tiết bên trong. Khung được vẽ bằng nét liền đậm, cách mép giấy khoảng 10mm (đối với khổi A0, A1) và 5mm (đối với khổ A2, A3, A4).
Khung tên bản vẽ cũng có quy chuẩn nhất định. Tùy vào cách trình bày của nhà thiết kế mà có thể để khung tên theo chiều dọc hoặc chiều ngang. Thông thường, khung tên sẽ được đặt ở góc cạnh dưới hoặc góc phải của bản vẽ xây dựng nhà.
Vị trí của khung tên phải đảm bảo các chữ ghi trên khung có dấu hướng lên trên để thuận tiện cho việc tìm kiếm bản vẽ.
Ngoài ra, khung tên bản vẽ phải cung cấp đầy đủ những thông tin sau:
- Thông tin ghi chú: Lần nộp, ngày nộp và nội dung điều chỉnh;
- Tên, chức danh của chủ đầu tư và địa chỉ;
- Tên và địa chỉ của dự án;
- Tên công trình;
- Thông tin đơn vị tư vấn thiết kế gồm: tên, địa chỉ, chức danh, chữ ký và đóng dấu;
- Hạng mục công trình: Kiến trúc, kết cấu hoặc điện nước;
- Tên bản vẽ;
- Số hợp đồng;
- Giai đoạn thực hiện;
- Năm hoàn thành;
- Tỉ lệ bản vẽ;
- Ký hiệu bản vẽ.
Quy định về tỷ lệ trong cách đọc bản vẽ thiết kế
Tỉ lệ trong bản vẽ xây dựng nhà thể hiện tỉ số giữa các kích thước trên bản vẽ với kích thước thực tế khi thi công. Tùy thuộc vào quy mô thi công, khổ bản vẽ cũng như độ phức tạp của các chi tiết có trong bản vẽ mà nhà thiết kế có thể tùy chọn các kích thước như: 1:5, 1:10, 1:50, 1:100, v.v. Mức độ phù hợp của với từng tỉ lệ như sau:
- Tỉ lệ 1:150 – 1:100: Áp dụng đối với những công trình nhỏ. Trường hợp sử dụng tỉ lệ này với các dự án quy mô lớn thì thường chia nhỏ thành các mô hình chi tiết hơn.
- Tỉ lệ 1:75 – 1:25: Áp dụng đối với các tầng của căn hộ để biểu diễn kết cấu, bố cục và mối liên hệ giữa các tầng.
- Tỉ lệ 1:20 – 1:10: Thường áp dụng với bản vẽ đồ nội thất để thể hiện chi tiết kích thước của các bộ phận.
Một số ký hiệu thường gặp trong bản vẽ xây dựng
Quy định nét vẽ trong bản vẽ xây dựng
Trong thiết kế có quy định riêng về các loại nét vẽ. Theo đó, mỗi nét vẽ sẽ thể hiện một ý nghĩa biểu thị riêng và chỉ được áp dụng trong một phạm vi nhất định. Các loại nét vẽ cơ bản và ý nghĩa của nó trong bản vẽ xây dựng nhà được thể hiện dưới bảng sau:
Trường hợp bản vẽ có nhiều nét trùng nhau, kỹ sư sẽ tiến hành điều chỉnh thứ tự ưu tiên như sau:
- Nét liền đậm (đường bao thấy, cạnh thấy)
- Nét đứt (đường bao khuất, cạnh khuất)
- Nét chấm gạch mảnh (giới hạn mặt phẳng cắt có hai nét đậm ở hai đầu)
- Nét chấm gạch mảnh (đường tâm, trục đối xứng)
- Nét liền mảnh (đường kích thước)
Kích thước trong khi đọc bản vẽ
Bản vẽ xây dựng nhà có 3 thông số kích thước mà bạn cần lưu ý là: đường dóng, đường kích thước và con số kích thước. 3 thông số này khi được vẽ trên bản vẽ cũng phải tuân theo thứ tự nhất định. Nhà thiết kế vẽ đường dóng trước, tiếp đến đường kích thước và sau cùng là ghi con số kích thước.
Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý thêm về một số quy định chung như:
- Các kích thước ghi trên bản vẽ đều là kích thước thực tế, không phụ thuộc vào tỉ lệ của hình biểu diễn;
- Đơn vị đi kích thước dài là mm và không ghi đơn vị kèm sau con số kích thước;
- Đơn vị đo cao trình là m và không ghi đơn vị kèm sau con số kích thước;
- Đơn vị đo góc là độ, phút, giây và ghi đơn vị sau con số kích thước.
Các ký hiệu trong bản vẽ xây dựng nhà thường gặp
Việc đọc bản vẽ xây dựng nhà sẽ đơn giản hơn rất nhiều nếu như bạn nắm chắc được những ký hiệu cơ bản sau đây:
Đầu tiên là những ký hiệu về cửa sổ và lỗ trống, được ghi chú đầy đủ dưới bảng sau:
Tiếp đến là ký hiệu cho các loại cửa đi. Những ký hiệu này chỉ biểu thị các loại cửa ra vào, không liên quan đến vật liệu làm cửa, kỹ thuật lắp cửa, v.v.
Các ký hiệu cầu thang và đường dốc cũng tương tự. Các ký hiệu dưới bảng sẽ biểu thị cho hình dáng các loại cầu thang và dốc thoải, không liên quan đến vật liệu xây dựng. Nếu bạn muốn biết chi tiết hơn thì cần đọc những loại bản vẽ có tỉ lệ lớn hơn, từ 1:100 trở lên.
Ký hiệu vách ngăn thường kèm theo chú thích về vật liệu. Dựa vào đó bạn sẽ nhận biết được những kết cấu cơ bản của từng loại vách ngăn.
Tiếp theo là ký hiệu các bộ phận cần sửa. Trường hợp cần sưa, bạn sử dụng những ký hiệu này và kèm theo đó là chú thích thêm các thông số cần thiết cho việc sửa chữa.
Ký hiệu vật liệu xây dựng khá đơn giản và dễ đọc. Bảng ký hiệu này sẽ giúp bạn nắm rõ những khu vực nào sẽ ưu tiên sử dụng vật liệu nào.
Cuối cùng là các ký hiệu về đồ nội thất. Những ký hiệu này chủ yếu biểu thị hình dáng đồ nội thất có trong nhà và thường được biểu thị bằng mặt cắt ngang.
>> Top 10 công ty tư vấn giám sát xây dựng uy tín nhất
Hướng dẫn cách đọc bản vẽ xây dựng chi tiết
Cách đọc bản vẽ mặt bằng
Mặt bằng sẽ thể hiện mặt cắt ngang của phần kiến trúc, cho người đọc cái nhìn tổng quan nhất về cấu trúc các phòng trong ngôi nhà (phòng ngủ, phòng tắm, phòng bếp, phòng khách,…). Khi đọc bản vẽ mặt bằng, bạn cần để ý đến các thông số như:
- Kích thước dài rộng thông thủy mỗi phòng;
- Kích thước, độ dày của vách ngăn và vị trí các cột trong nhà;
- Diện tích sàn nhà của từng phòng;
- Ký hiệu của đồ nội thất và cầu thang.
Cách đọc bản vẽ mặt đứng
Bản vẽ xây dựng nhà mặt đứng thể hiện hình dáng ngôi nhà được cắt theo mặt phẳng song song với hình chiếu đứng. Loại mặt cắt này sẽ cho ra hình dáng trực diện của ngôi nhà, dựa vào đó nhà thiết kế có thể nhìn thấy tỉ lệ của ngôi nhà đã cân xứng hay chưa, nếu chưa thì cần điều chỉnh.
Cách đọc bản vẽ mặt cắt
Để có được bản vẽ mặt cắt, nhà thiết kế phải sử dụng các mặt phẳng cắt tưởng tưởng theo theo phương song song với hình chiếu đứng hoặc hình chiếu ngang qua không gian trống của ngôi nhà. Cách đọc bản vẽ mặt cắt cũng tương tự như đọc bản vẽ mặt bằng.
Cách đọc bản vẽ phối cảnh
Bản vẽ phối cảnh thường được hiện thị dưới dạng hình ảnh 3D giúp bạn hình dung được hình dáng của ngôi nhà trong thực tế như thế nào.
Cách đọc bản vẽ kết cấu
Khi đọc bản vẽ kết cấu, cần lưu ý đến những nét vẽ chủ đạo sau:
- Cốt chịu lực – Nét liền đậm;
- Cốt phân bố – 2 nét liền đậm vừa;
- Đường bao quanh cấu kiện – Nét liền mảnh.
Trình tự đọc bản vẽ kết cấu như sau:
- Xem bố trí cốt thép trên hình chiếu chính;
- Căn cứ vào số hiệu thanh thép để xác định vị trí trên các bản vẽ mặt cắt;
- Ghi rõ tỉ lệ của mắt cắt trong trường hợp mặt cắt vẽ theo tỉ lệ khác với tỉ lệ của hình chiếu chính.
Cách đọc bản vẽ móng trong nhà ở
Cách đọc bản vẽ mặt cắt móng băng
Bản vẽ mặt cắt móng băng dưới đây biểu thị các thông số sau:
- Cao độ của móng là 600mm, trong đó thân móng là 250mm, vuốt móng là 250mm, cổ móng là 100mm.
- Chiều rộng của móng là 1200mm;
- Kết cấu móng gồm 6 thanh thép với tiết diện 20, gồm 3 thanh thép lớp trên và 3 thanh thép lớp dưới;
- Dưới là lớp thép tiết diện 12 đan xen kẽ nhau, mỗi lớp cách nhau 200mm;
- Cuối cùng là lớp bê tông lót.
Cách đọc chi tiết cổ móng
Bản vẽ chi tiết cổ móng thường được dùng đối với các bản vẽ xây dựng nhà có sử dụng móng băng hoặc móng bè. Cổ móng biểu diễn bẻ mỏ liên kết với đế móng, khoảng cách mỏ là 200mm, mỗi cổ cột sẽ có 4 thanh thép tiết diện 20, đai cột được bẻ bằng sắt 6 khoảng cách của mỗi đai là 150mm
Cách đọc bản vẽ mặt cắt tường móng
Mặt cắt tường móng biểu diễn phần xây từ móng trở lên hoặc dầm trở lên và xây tường 220 cao tới cốt không sẽ đổ giằng bê tông chống thấm. Và thông thường xây dưới cốt và sử dụng vật liệu chính là gạch để có khả năng chống thấm tốt hơn cho móng.
Cách đọc bản vẽ mặt cắt dầm chân thang
Bản vẽ mắt cắt dầm chân thang dưới đây cho thấy các thông số như:
- Lót bằng bê tông mác 100
- Gạch đặc đỡ và có dầm liên kết với thang bằng 4 thanh sắt tiết diện 16, 2 trên 2 dưới và đai sắt bằng sắt 6 cách nhau 15cm.
- Chiều dài và số lượng của dầm chân thang với kích thước chi tiết như trong bản vẽ.
Chi tiết móng đơn
Mặt cắt móng đơn về cơ bản khá dễ đọc. Các thông số hầu như đã được thể hiện rõ ở trên bản vẽ. Bạn chỉ cần lưu ý đến các thông số như: chiều dài, chiều rộng của móng; số lượng sắt cột, đáy móng, v.v.
Những lưu ý khi đọc bản vẽ thiết kế nhà
- Khi đọc bản vẽ mặt đứng cần chú ý đến các ký hiệu: ban công, cửa đi, cửa sổ. Nhà thiết kế thường ưu tiên hơn về độ cân xứng và tính thẩm mỹ trong từng chi tiết để điều chỉnh cho thích hợp.
- Khi đọc bản vẽ mặt cắt cần chú ý đến chiều cao của tầng và nhà, các kích thước của cửa, độ dày của tường, độ cao dầm cầu thang, v.v.
Trên đây là toàn bộ những hướng dẫn chi tiết mà bạn cần nắm chắc để có thể biết cách đọc bản vẽ xây dựng nhà dễ dàng. Hy vọng những chia sẻ của BeHouse đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích cho dự án xây dựng của mình.
> Biện pháp thi công tầng hầm nhà phố hiệu quả nhất
> Biện pháp thi công nhà phố chuẩn từ thô đến hoàn thiện
> Hướng dẫn cách tính diện tích xây dựng nhà phố đơn giản nhất
